Ο δρόμος προς την αλήθεια

Σε συμφωνία με τον Albert Einstein: "Κάθε ευφυής ηλίθιος μπορεί να κάνει τα πράγματα μεγαλύτερα, πιο περίπλοκα και πιο βίαια. Χρειάζεται ένα άγγιγμα μεγαλοφυΐας - και πολύ κουράγιο - για να κινηθείς προς την αντίθετη κατεύθυνση" και "Τα πράγματα θα πρέπει να είναι όσο πιο απλά γίνεται, αλλά όχι απλούστερα".
Ο δρόμος προς την αλήθεια ήταν, είναι και θα είναι πάντα ανηφορικός και δύσβατος. Όσο θα υπάρχουν ευφυείς άνθρωποι, ικανοί να απλοποιήσουν τα δύσκολα, τόσο θα υπάρχουν και ηλίθιοι, έτοιμοι να περιπλέξουν τα εύκολα.

Αποτελεί εμπειρική γνώση, που εκφράζεται με τον δεύτερο νόμο της Θερμοδυναμικής, ότι η πορεία προς την αταξία και τη διάλυση είναι κατά πολύ ευκολότερη από αυτή προς την ευταξία και τη σύνθεση. Με δεδομένες μάλιστα την πληθώρα και την παντοδυναμία των ηλιθίων, η θέση των ευφυών ανθρώπων είναι ιδιαζόντως δυσχερής και η αναζήτηση της αλήθειας εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση.

Η έπαρση, η αλαζονεία και η μεροληψία είναι ανθρώπινα χαρακτηριστικά που η φύση δεν αναγνωρίζει και δεν ανέχεται, διότι απλά δεν αποτελούν δομικά συστατικά της λειτουργίας της. Όσο καλά κι αν πιστεύουμε ότι έχουμε κατανοήσει τον τρόπο που λειτουργεί, οι εκπλήξεις θα μας περιμένουν στην επόμενη στροφή.

Απ’ τον Αριστοτέλη μέχρι και σήμερα, οι απόψεις του ανθρώπου για τη λειτουργία της φύσης άλλαξαν πολλές φορές. Η γη ήταν το κέντρο του σύμπαντος κι έγινε μια σταγόνα στον ωκεανό, ήταν επίπεδη κι έγινε σφαιρική. Ο χρόνος ήταν απόλυτος κι έγινε προσωπική υπόθεση του κάθε παρατηρητή. Η βαρύτητα ήταν δύναμη από απόσταση κι έγινε παραμόρφωση του χώρου, οφειλόμενη στην κατανομή της ύλης.
Το άτομο ήταν το μικρότερο συστατικό της ύλης, το σπάσαμε σε πολλά κομμάτια και δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κανείς ότι η διαίρεση έλαβε τέλος. Το άλλοτε θεωρούμενο μεσοαστρικό κενό πρέπει τώρα να περιέχει μια άγνωστης ταυτότητας σκοτεινή ύλη, η οποία θα αναλάβει την ευθύνη για την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος, που νομίζουμε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η ιστορία της φυσικής είναι γεμάτη ανατροπές και πιθανότατα θα συνεχίσει κατά τον ίδιο τρόπο, όσο υπάρχουν άνθρωποι που θέτουν ερωτήματα και αναζητούν απαντήσεις.

Αν θεωρούμε ότι η ιστορία τελειώνει σ’ εμάς, είμαστε πολύ γελασμένοι. Είναι επικίνδυνη βλακεία να πιστεύει κανείς ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια.
Όποιες κι αν είναι οι απόψεις μας για οτιδήποτε, πρέπει να έχουμε τη δύναμη να αμφισβητούμε μόνιμα τον εαυτό μας. Στο δρόμο για την αναζήτηση της αλήθειας, ας μάθουμε να απολαμβάνουμε το ταξίδι. Ας μην ανησυχούμε τόσο για την άφιξή μας στον προορισμό. Σ’ αυτόν μπορεί να μη φτάσουμε ποτέ.

Ας έχουμε πάντα υπ’ όψη τα λόγια του Σωκράτη: "Ένα γνωρίζω, ότι δεν γνωρίζω τίποτε" κι εκείνα του Richard Feynman: "Η πρώτη αρχή είναι ότι δεν πρέπει να κοροϊδέψεις τον εαυτό σου, και είσαι  το ευκολότερο άτομο που μπορείς να κοροϊδέψεις".

Αν τα οικόπεδα του παράδεισου και της κόλασης ήταν πάνω από τ’ αστέρια, θα επρόκειτο για μέγιστη αυθαιρεσία και σπατάλη χώρου και χρόνου. Εκτός βέβαια κι αν ο υπεύθυνος εργολάβος είχε να κάνει με τις υπηρεσίες πολεοδομίας ενός κράτους σαν το νεοελληνικό.